نمایشگاه ایران اکسپو ۲۰۲۵ به‌عنوان بزرگ‌ترین رویدادصادراتی ایران، از ۸ تا ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۴ در محلدائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران برگزار شد. اینرویداد که هفتمین دوره خود را تجربه کرد، با حضوربیش از ۱۲۰۰ شرکت ایرانی و حدود ۴۰۰۰ تاجرخارجی از ۱۱۰ کشور، به عرصه‌ای برای نمایشتوانمندی‌های صنعتی، فرهنگی و اقتصادی ایران تبدیلشد. ایران اکسپو نه‌تنها یک نمایشگاه تجاری، بلکه یکاکوسیستم جامع برای تقویت دیپلماسی اقتصادی وتوسعه صادرات غیرنفتی است که در راستای تحققشعار سال ۱۴۰۴، «سرمایه‌گذاری برای تولید»، از نقشکلیدی برخوردار است.
این نمایشگاه با ایجاد بستری برای تعامل مستقیمتولیدکنندگان ایرانی با بازرگانان خارجی، فرصتیبی‌نظیر برای معرفی محصولات و خدمات ایرانی بهبازارهای جهانی فراهم کرد. حضور مقامات عالی‌رتبهاز بیش از ۲۴ کشور و ۲۰۰۰ تاجر خارجی، نشان‌دهندهجذابیت رو به رشد ایران در تجارت جهانی است.
ایران اکسپو ۲۰۲۵ در حالی برگزار شد که صادراتغیرنفتی ایران در سال گذشته با رشد ۱۵.۶ درصدی به۵۷.۸ میلیارد دلار و حجم ۱۵۲ میلیون تن کالا رسید. این رقم، رکوردی بی‌سابقه در ۴۰ سال اخیر است ونشان از عزم جدی دولت برای کاهش وابستگی بهدرآمدهای نفتی دارد. مقایسه دوره‌های مختلف ایراناکسپو نیز حاکی از پیشرفت قابل‌توجه است؛ به‌طوری‌کهدر سال ۱۴۰۲ بالغ بر ۱۶۰۰ تاجر از ۶۴ کشور حضورداشتند، در سال ۱۴۰۳ این تعداد به ۱۹۰۰ تاجر از ۷۱ کشور رسید و در ۱۴۰۴، شاهد حضور ۴۰۳۰ تاجر از۱۰۴ کشور بودیم. این رشد تصاعدی، گواهی بر موفقیتدیپلماسی اقتصادی ایران در جلب‌توجه بازارهایبین‌المللی است.
ایران اکسپو ۲۰۲۵ با تمرکز بر حوزه‌های متنوعیازجمله فناوری، کشاورزی، انرژی، صنایع‌دستی وخدمات فنی و مهندسی، بستری برای نمایشظرفیت‌های صادراتی ایران فراهم کرد. حضور بیش از۵۰۰ شرکت داخلی در این حوزه‌ها، فرصت‌هایی برایامضای تفاهم‌نامه‌های همکاری و جذب سرمایه‌گذاریخارجی به وجود آورد. به‌عنوان‌مثال، صنعت فولاد کهیکی از محورهای کلیدی این نمایشگاه بود، به دلیلکیفیت بالا و قیمت رقابتی، موردتوجه تجار خارجی قرارگرفت. همچنین، شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی با ارایهمحصولات نوآورانه، موفق به دریافت گواهی‌های لازمبرای صادرات به بازارهای اتحادیه اروپا شدند؛به‌طوری‌که ۴۰ درصد از این شرکت‌ها در دوره‌های قبلینمایشگاه به این مهم دست یافتند.
ایران اکسپو ۲۰۲۵ تنها به تجارت محدود نشد، بلکه باشعار «ایران امن و زیباست»، برنامه‌های فرهنگی وتورهای بازدید از کارخانه‌های ایرانی را نیز در دستورکار قرار داد. این ابتکار، به‌ویژه در مواجهه باتصویرسازی‌های منفی رسانه‌ای علیه ایران، فرصتیبرای نمایش واقعی ظرفیت‌های صنعتی و فرهنگیکشور فراهم کرد. از سوی دیگر، تقویت پیوندهایاقتصادی با پیمان‌های منطقه‌ای مانند بریکس وشانگهای و پیشنهاد عضویت در اتحادیه اقتصادیاوراسیا، نشان‌دهنده رویکرد ایران به توسعه تجارت باکشورهای همسایه و منطقه است. به‌عنوان‌مثال،مذاکرات برای افزایش تجارت با چین از ۱۵ به ۲۰ میلیارد دلار، بخشی از برنامه هفتم توسعه را هدف قرارداده است.
البته این رویداد بزرگ باوجود موفقیت‌ها، با چالش‌هایینیز مواجه بوده است. به گواه آمار تنها حدود ۱۰ درصداز تفاهم‌نامه‌های امضاشده ( به‌عنوان‌مثال ۲۵۰ میلیوندلار از ۲.۵ میلیارد دلار در ایران اکسپو ۲۰۲۳) بهمرحله اجرا رسیده‌اند. این امر نشان‌دهنده نیاز بهاصلاح ساختاری و ایجاد پیوندهای قوی‌تر با بازارهایجهانی با توجه به مناسبات آن است.
