مهدي پرج-کارشناس اقتصاد ديجيتال
بهگزارش اختصاصی پایگاه خبری تحلیلی دنیای سرمایهگذاری آنلاین؛ با توجه به شباهتهايي که رمزارزها و CBDC ها دارند، آنها را به عنوان داراييهاي ديجيتال دستهبندي ميکند، اما آنها يکسان نيستند. کريپتوکارنسيها، ارزهاي ديجيتال يا مجازي هستند که از يک دفتر کل آنلاين با رمزنگاري قوي با بلاکچين براي تاييد، ثبت و ايمن کردن تراکنشها، بدون استفاده از يک مرجع مرکزي استفاده ميکنند. اساسا ارز رمزنگاريشده، نوعي پرداخت است که مردم ميتوانند کالاها و خدمات را با آن خريداري کنند، ولي در حال حاضر بيشتر علاقه به آن سوداگرانه است، به اين معني که با افزايش ارزش آن، فرصتي براي تجارت براي سودآوري وجود دارد. بدون شک بيت کوين، معروفترين و محبوبترين ارز ديجيتال است که ارزش آن از يک دلار در سال 2011 ميلادي به بيش از 68 هزار دلار در نوامبر 2021 ميلادي رسيد. امروز و در ميان يک وضعيت سخت که براي چندين دهه ديده نشده بود، قيمت آن در حدود 20 هزار دلار است.
رشد ارزش و محبوبيت بيتکوين و ساير ارزهاي ديجيتال، پتانسيل بلاک چين را به نمايش گذاشته و باعث ايجاد يکسري سرمايهگذاري در پروژهها در سراسر جهان توسط موسسات مالي سنتي و چالشبرانگيز و همچنين ساير بازيگران شده است. بر اساس تحقيقات اخير، دقيقا پيامدهاي دگرگونکننده و مخرب چنين تلاشهايي براي پرداختها و براي سيستم مالي گستردهتر بود که بانکهاي مرکزي را برانگيخت تا تصميم بگيرند که وارد بازي شوند تا اينکه صرفا تماشاگر باشند. در حال حاضر 90 درصد از بانکهاي مرکزي در سراسر جهان روي CBDC کار ميکنند. نقطه شروع براي اين تصميم را ميتوان احتمالا به تلاش شکستخورده فيسبوک در پروژه ليبرا در سال 2019 ميلادي رديابي کرد.
ارز ديجيتال بانک مرکزي (CBDC) اساسا شکل ديجيتال يا مجازي يک ارز فيات است که از ابزارهاي الکترونيکي مانند توکن ديجيتال براي نشان دادن اين هويت ديجيتال استفاده ميکند، اما اين يک ارز ديجيتال نيست. CBDCها به صورت متمرکز صادر و مديريت ميشوند، ولي ارزهاي ديجيتال غيرمتمرکز هستند. تمرکززدايي، امکان ناشناس ماندن را فراهم ميکند، در حالي که بانکهاي مرکزي همه دارندگان را ميشناسند و اکثر ارزهاي ديجيتال از بلاکچين به عنوان فناوري خود استفاده ميکنند. CBDCها احتمالا بر روي پلتفرمهاي مختلف اجرا ميشوند و از فناوريهاي مختلفي استفاده ميکنند.
فراتر از تفاوتها و شباهتهاي آنها، يک وجه اشتراک وجود دارد که ارزهاي ديجيتال و CBDC به اشتراک ميگذارند که برجسته است و آن هم اين است که استفاده از بلاکچين در پرداخت، نهتنها به سرعت در حال تغيير DNA خدمات پرداخت در سطح جهاني است، بلکه باعث بازنگري در ماهيت پول ميشود و به وسيلهاي براي ذخيره ارزش و پرداخت تبديل شده است. آنچه که اکنون در حال تجربه هستيم، ممکن است، راهي پر فراز و نشيب باشد، اما در نهايت منجر به تغيير اساسي خواهد شد.
در چند سال گذشته، بخش خصوصي شاهد افزايش چشمگير پلتفرمهاي پرداخت موبايلي، شرکتهايي که ارزهاي ديجيتالي خود را ايجاد ميکنند و رشد فوقالعاده «استيبلکوينها»، يعني ارزهاي ديجيتالي با پشتوانه غيردولتي بوده است. بانکهاي مرکزي نيز با توسعه ارزهاي ديجيتال با اقدامات خود (CBDC) که اشکال ديجيتالي ارزهاي فيات هستند، شروع به توجه کردهاند. بر اساس شاخص جهاني CBDC PwC، بيش از 60 بانک مرکزي در مراحل مختلف تحقيق و توسعه CBDCها هستند. برخي از کشورها مانند ايالاتمتحده و بريتانيا در حال انجام تحقيقات هستند، اما قصد خود را براي شروع توسعه CBDC اعلام نکردهاند، در حالي که برخي ديگر از جمله چين، سوئد، آفريقاي جنوبي و امارات متحده عربي، برنامههاي آزمايشي زنده را راهاندازي کردهاند.
انگيزههاي ذکرشده توسط بانکهاي مرکزي براي پيگيري CBDCها شامل حفظ کنترل بر سياستهاي پولي، شمول مالي، قابليت رديابي تراکنشها براي مبارزه با پولشويي (AML) و اهداف مالياتي و بهبود پرداختهاي فرامرزي است. منتقدان به سرعت متوجه شدهاند که CBDCها ميتوانند امنيت دادهها و نگرانيهاي حفظ حريم خصوصي و همچنين کاهش سپردهها در بانکها را ايجاد کنند که ميتواند، نقدينگي را در سيستم مالي کاهش دهد.
انتهایپیام/