حضور شرکت‌های متوسط در بازار سرمایه منـوط به تسهـیل قـوانین

به گزارش پایگاه خبری دنیای سرمایه گذاری آنلاین، نامدار بهشتی روی، معاون توسعه کسب‌وکار گروه مالی فیروزه گفت: تامین سرمایه‌ها، نهادهای مالی هستند که نقش و رسالت اصلی آن‌ها واسطه‌گری مالی است؛ یعنی اصطلاحا مازاد وجه عرضه‌کنندگان را به کسری وجوه تقاضاکنندگان وصل می‌کنند. در همین راستا کارهای بزرگی را در بازار سرمایه انجام می‌دهند و اصولا تامین مالی شرکت‌ها را بر عهده می‌گیرند. عموما این شرکت‌ها، مدیریت دارایی را نیز بر عهده دارند و همچنین خدمات مشاوره سرمایه‌گذاری را هم عرضه می‌کنند.

بهشتی روی افزود: در کنار شرکت‌های تامین سرمایه، شرکت‌های سبدگردان قرار دارند که جزو نهادهای مالی هستند و رسالت اصلی آن‌ها، مدیریت دارایی است. در واقع شرکت‌های سبدگردان، مدیریت دارایی عموم را بر عهده دارند و یک شخصیت حقوقی هستند که مدیریت صندوق‌های سرمایه‌گذاری را نیز می‌توانند بر عهده گیرند. همچنین پرتفوی‌گردانی اختصاصی هم در زمره فعالیت‌های این شرکت‌ها گنجانده شده است، اما سبدگردان‌ها ذاتا نمی‌توانند خدمات تامین مالی مانند انتشار اوراق و عرضه و پذیرش را انجام دهند و این امر در شرکت‌هایی که مجوز مشاور سرمایه‌گذاری دارند (به مانند تامین سرمایه‌ها) صورت می‌پذیرد؛ لذا تامین سرمایه‌ها عموما امور مربوط به تامین مالی شرکت و سبدگردان‌ها عموما مدیریت دارایی مشتریان را عهده‌دار می‌شوند.

وی گفت: شرکت‌های سبدگردان بسته به اینکه چه نوعی از مدیریت دارایی را بر عهده دارند، باید مورد بررسی قرار گیرند. به عنوان مثال، درآمد سبدگردان‌ها در سبدگردانی اختصاصی به دو بخش کارمزد ثابت و کارمزد متغیر تقسیم می‌شود. در کارمزد ثابت، شرکت سبدگردان به سرمایه‌گذار می‌گوید که من یک درصد از ارزش روزانه دارایی شما بر مبنای سالانه را به عنوان کارمزد مدیریت خود برداشت می‌کنم؛ یعنی یک درصد ضرب در ارزش روز دارایی سرمایه‌گذار تقسیم بر ۳۶۵، که این به صورت روزانه محاسبه و شناسایی شده و پس از تجمیع عموما در دوره‌های سه‌ماهه برداشت می‌شود. کارمزد متغیر نیز بر اساس مدلی که با سرمایه‌گذار توافق شده، محاسبه می‌گردد. برای مثال، سبدگردان مقرر می‌کند که ۲۰ درصد از بازدهی مازاد بر ۲۰ درصد را به عنوان کارمزد متغیر خود شناسایی کند. حال چنانچه بازدهی پرتفوی سرمایه‌گذار ۳۰ درصد باشد، آنگاه ۲ درصد (یک‌پنجم مابه‌التفاوت ۲۰ الی ۳۰ درصد) به عنوان کارمزد متغیر نصیب سبدگردان می‌شود.

معاون توسعه کسب‌وکار گروه مالی فیروزه افزود: همچنین در مدیریت صندوق‌ها نیز کارمزدی تحت عنوان کارمزد مدیریت صندوق وجود دارد که بسته به نوع دارایی تحت مدیریت صندوق (در سهام یا در ابزار با درآمد ثابت یا کالایی و …) میزان این کارمزد متفاوت است که در امیدنامه تمام صندوق‌ها به تفصیل در این‌باره صحبت شده است. این کارمزد مدیریت صندوق‌ها عموما عددی در بازه نیم الی دو درصد از ارزش روزانه دارایی تحت مدیریت صندوق بر مبنای سالانه می‌باشد که به صورت روزانه به عنوان هزینه‌های قانونی صندوق محاسبه و شناسایی شده و در ادوار تعیین‌شده برداشت و به حساب مدیر صندوق که عموما شرکت سبدگردان است، واریز می‌گردد. بنابراین چنانچه بخواهیم یک جمع‌بندی داشته باشیم، بسته به ابزار مدیریت دارایی (سبد اختصاصی یا صندوق‌ها) قسمت عمده درآمد سبدگردان‌ها از ایجاد بازدهی مثبت برای سرمایه‌گذار و برداشت بخشی از این بازدهی به عنوان کارمزد تحقق یافته و بخش اندکی (کارمزد مدیریت) نیز بابت پوشش هزینه‌های مدیریت دارایی تحت هر شرایطی از سرمایه‌گذار دریافت می‌شود. از این‌رو شرکت‌های سبدگردان سعی در حداکثرسازی بازدهی دارایی تحت مدیریت خود نموده تا درآمد خود را نیز افزایش دهند که در نهایت منافع سبدگردان و سرمایه‌گذار هم‌راستا با یکدیگر می‌باشد.

بهشتی روی گفت: در پاسخ به این سوال باید عرض کنم که صندوق اهرمی موج فیروزه، نهمین صندوق سرمایه‌گذاری است که در گروه مالی فیروزه عرضه می‌شود. این صندوق از نوع سهامی بوده و در حقیقت صندوق سهامی اهرمی است. تفاوت آن با سایر صندوق‌های سهامی در این است که بخشی از منابعی که در صندوق اهرمی وجود دارد، به نوعی نقش اعتبار و وام را ایفا می‌کند. (دارندگان واحدهای عادی صندوق) با کسب یک بازدهی حداقلی و حداکثری که در امیدنامه صندوق تعریف می‌شود، عملا نقش اهرم را برای کل منابع صندوق ایفا می‌کنند و دارایی تحت مدیریت صندوق طبق امیدنامه تایید شده از سوی سازمان محترم بورس و اوراق بهادار ایران در ابزارهای تعریف شده بازار سرمایه، به ویژه سهام و حق تقدم سهام سرمایه‌گذاری می‌شود. (نصاب سرمایه‌گذاری مطابق با صندوق سهامی است؛ یعنی حداقل ۷۰ درصد باید در سهام و حق تقدم سهام سرمایه‌گذاری صورت پذیرد.)

وی افزود: حال چنانچه در روند صعودی بازار قرار بگیریم، افرادی که به نوعی به صندوق اعتبار داده‌اند، فقط آن بازدهی حداکثری که برایشان از قبل تعریف شده را دریافت می‌کنند و الباقی سود ایجاد شده، در اختیار صندوق قرار گرفته و بازدهی بیشتری را نصیب دارندگان واحدهای ممتاز (افرادی که سرمایه‌گذاری پرریسک انجام داده‌اند) می‌کند. همچنین مادامی که بازدهی و روند بازار خیلی خوب نباشد، دارندگان واحدهای عادی، سود حداقلی تعریف‌شده در امیدنامه صندوق را دریافت می‌کنند؛ لذا بازدهی صندوق چنانچه کم یا حتی منفی باشد، از منابع دارندگان واحدهای ممتاز، سود دارندگان واحدهای عادی پرداخت شده و عملا دارندگان واحدهای ممتاز، نه‌تنها بعضی از اوقات بازدهی کسب نمی‌کنند، بلکه ممکن است که از اصل پول خود هم ضرر کنند.

معاون توسعه کسب‌وکار گروه مالی فیروزه گفت: در مرحله پذیره‌نویسی باید ۵۰۰ میلیارد تومان در قسمت ممتاز صندوق اهرمی جذب شود که ۱۰ میلیارد تومان از این مبلغ متعلق به مدیران صندوق است که به واحدهای ممتاز نوع اول ملقب است و ۴۹۰ میلیارد تومان آن متعلق به سایر سرمایه‌گذاران خواهد بود که به آن واحدهای ممتاز نوع دوم می‌گویند و این سرمایه‌گذاران سود و ضرر بیشتری نسبت به دارندگان واحدهای عادی دریافت خواهند کرد. واحدهای ممتاز نوع دوم از نوع قابل معامله در بورس (ETF) بوده که با نماد «موج» در بازار سرمایه معامله می‌شوند.

بهشتی روی گفت: تفاوت مهم این صندوق با سایر صندوق‌ها میزان اعتباری است که در این صندوق وجود دارد؛ یعنی همزمان دو نوع منابع از منظر ریسک سرمایه‌گذاری در یک صندوق وجود دارد؛ یعنی در حالت‌های صعودی می‌تواند سود خیلی بیشتری را نصیب سرمایه‌گذار کند و در حالت‌های نزولی یا رنج بازار هم می‌تواند بازدهی کمتر یا حتی زیان بیشتری را به دارندگان واحدهای ممتاز نوع دوم وارد نماید. برای این پذیره‌نویسی هم ۵۰۰ میلیارد تومان مورد نیاز بود که طی ۵ روز کاری باید تمام این رقم جمع می‌شد. در همین راستا در صندوق اهرمی موج فیروزه، موفق شدیم که طی دو روز کاری هفتم و هشتم آبان‌ماه پذیره‌نویسی را به اتمام برسانیم و ۵۰۰ میلیارد تومان را جمع کنیم که در ادامه اقدام به اخذ مجوز فعالیت خواهیم کرد. پس از صدور مجوز فعالیت نیز می‌توانیم واحدهای عادی که همان منابعی است که نقش اهرم در صندوق ایفا می‌کند را جمع‌آوری کنیم که سقف آن هم ۱۰۰۰ میلیارد تومان است، ولی برای جذب آن محدودیت زمانی چندانی وجود ندارد.

وی افزود: برای شرکت‌های SME و کوچک و متوسط هم راهکارهایی در بازار سرمایه وجود دارد، اما به‌زعم بنده، حلقه مفقوده اینکه شرکت‌ها از ابزارهای نوین تامین مالی و بازار سرمایه استفاده نمی‌کنند، عدم آگاهی یا عدم اخذ مشاوره است. اگر شرکت‌های کوچک و متوسط از شرکت‌های مشاور سرمایه‌گذاری کمک بگیرند و از راهکارهایی که در بازار سرمایه برای آن‌ها وجود دارد مطلع شوند، می‌توانند از این ابزار و بازار استفاده و از مزایای آن بهره‌مند شوند. ما تامین مالی‌های جمعی را داریم که مختص پروژه‌های کوچک است. در پلتفرم‌ها و سکوهای تامین مالی جمعی، برای طرح‌ها و پروژه‌های کوچک تامین مالی از عموم صورت می‌پذیرد که دقیقا بستر این پلتفرم از طریق بازار سرمایه است. همچنین بعضی از شرکت‌های با اندازه متوسط را با احیای صورت مالی، می‌توانیم وارد بازار سرمایه کنیم؛ این شرکت‌ها بسته به اینکه شرایط کدام‌یک از تابلوهای بورس و فرابورس را احراز نمایند، می‌توانند وارد بازار سرمایه شده و از خدمات این بازار بهره‌مند شوند. همچنین می‌توانند از روش‌های افزایش سرمایه جذاب مانند صرف سهام که در بازار سرمایه میسر است، استفاده کرده و تامین مالی‌های بزرگ‌تری را انجام دهند. در مجموع روش‌ها و طرق‌های متفاوتی برای تامین مالی وجود دارد، ولی عدم آگاهی لازم حلقه مفقوده این موضوع است.

معاون توسعه کسب‌وکار گروه مالی فیروزه گفت: بنده زیرساختی از بازار سرمایه را سراغ ندارم که سد راهی برای توسعه کسب‌وکارها بوده باشد و تمام شرکت‌هایی که در بازار سرمایه آمده‌اند، از حضور در این بازار انتفاع کسب کرده‌اند. این انتفاع از کسب تخفیف مالیاتی و روش‌های متعدد تامین مالی تا افزایش سرمایه و ایجاد نقدینگی از محل فروش سهام را دربرمی گیرد. پیشنهاد بنده برای اینکه بتوانیم طیف گسترده‌تری از شرکت‌ها اعم از استارت‌آپی و آی‌تی‌محور را وارد بازار سرمایه کنیم، این است که تابلوهای معاملاتی متعدد داشته باشیم، قدری قوانین ورود به بازار سرمایه را برای ورود به برخی تابلوها تسهیل کنیم و ریسک معاملات در آن‌ها را نیز به سمع و نظر سرمایه‌گذار برسانیم. بدین طریق توسعه کسب‌وکار بیشتری برای شرکت‌های کوچک‌تر یا حتی از جنس استارت‌آپی رقم خواهد خورد و آن‌ها نیز می‌توانند از مزایا و منافع بازار سرمایه منتفع شوند. به‌طور کلی در بسیاری از بورس‌های خارجی نیز برای سرمایه‌گذاری در شرکت‌های کوچک و استارت‌آپ‌ها، یک اقرارنامه وجود دارد که سرمایه‌گذار را از ریسک‌های این سرمایه‌گذاری مطلع می‌کنند و حتی در بازار سرمایه خودمان هم بعضا اعلام می‌شود که سرمایه‌گذاری در این صندوق خاص یا دارایی خاص از جنس بلندمدت‌تری است و ممکن است با ضرر و زیان‌هایی همراه باشد یا به‌طور کلی نقد شوندگی پایینی داشته باشد. چنانچه این‌ موارد را به اطلاع سرمایه‌گذاران برسانیم، حتما سرمایه‌گذارانی وجود خواهند داشت که تمایل به استفاده از این ابزارها داشته باشند و در این قبیل شرکت‌ها اقدام به سرمایه‌گذاری کنند. همچنین اگر قوانین ساده‌تری وضع شود و در عین حال نظارت‌ها افزایش بیابد، می‌توان پذیرای بسیاری از کسب‌وکارها در بازار سرمایه بود و به توسعه آن‌ها کمک کرد.

وی ادامه داد: ما قوانینی داریم که به موجب آن اگر افرادی دارای ویزای کاری یا اقامتی باشند و سرمایه‌گذار خارجی باشند، می‌توانند در بورس ایران سرمایه‌گذاری کرده و به پویایی آن کمک کنند. در همین زمینه گروه مالی فیروزه ۱۸ سال پیش اولین صندوق سرمایه‌گذاری در خارج از کشور با هدف سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه ایران را تاسیس کرد که به موجب آن منابع سرمایه‌گذاران خارجی وارد بازار سرمایه ایران شود که در این قضیه بسیار موفق بود و یک مرتبه هم بعد از احیای برجام این اتفاق افتاد. البته از زمان خروج دولت آمریکا از برجام، عملا منابع این صندوق‌های خارجی در بازار سرمایه ایران باقی مانده و متاسفانه منابع جدیدی از این طریق نمی‌تواند وارد بازار سرمایه ما شود، اما چنانچه روزی مجددا این امر محقق شود، ما هم به آسانی می‌توانیم بسیاری از کسب‌وکارهای مشابه در خارج از کشور را به شرکت‌های ایرانی متصل کنیم که به این ترتیب صادرات و واردات با تسهیل بیشتری انجام خواهد شد و مبادلات سرمایه اتفاق خواهد افتاد؛ بنابراین به اعتقاد بنده، پتانسیل بسیار زیادی در بازار سرمایه ایران وجود دارد که با رفع تحریم‌ها می‌توان شاهد رشد، شکوفایی و ارتباط گسترده‌تر میان بسیاری از شرکت‌های داخل و خارج از کشور در صنایع گوناگون بود.

بهشتی روی گفت: همان‌گونه که اشاره کردید، عوامل داخلی و خارجی زیادی روی بازار سرمایه ما تاثیر می‌گذارند که در واقع این‌ها، ریسک‌های سیستماتیک داخلی و خارجی هستند. در عین حال عوامل سیاسی، اقتصادی، تنش‌های اجتماعی، مسائل ژئوپلیتیک و حتی بلایای طبیعی هم بر بازارهای مالی تاثیرگذار هستند، اما تجربه نشان داده که در روندهای بلندمدت و در فواصل زمانی میان‌مدت تا بلندمدت، از وزن این ریسک‌ها بسیار کاسته شده و تاثیر آن‌ها در روند بلندمدت خیلی چشمگیر نیست. بر همین اساس است که می‌گوییم در بازارهای مالی، باید سرمایه‌گذار یک روند بلندمدت را در پیش گیرد تا این نوسانات کوتاه‌مدت، چندان دخل و تصرفی در میزان بازدهی آن‌ها ایجاد نکند. طی سالیان گذشته چه در عرصه خارجی و چه در عرصه داخلی، اتفاقات بسیار زیادی را در کشورمان شاهد بوده‌ایم، اما کماکان مشاهده می‌کنیم که بازار سرمایه موفق شده، بازدهی بسیار خوبی را در یک روند بلندمدت نصیب سرمایه‌گذاران کند. اگر به برهه‌های زمانی کوتاه‌مدت نگاه کنیم، متوجه می‌شویم که روند سرمایه‌گذاری در آن بازه زمانی کوتاه، بعضا بسیار تحت‌الشعاع قرار گرفته است، ولی با ریسک منطقی، بهره‌گیری از علم تحلیل و استفاده از تجربه تحلیلگران در بلندمدت، زیان‌ها پوشش داده شده است.

وی افزود: منافع سرمایه‌گذاران و امنیت سرمایه آن‌ها هیچ‌گونه تضادی با منافع شرکت‌های تامین مالی و سبدگردان ندارد، چراکه بخشی از کارمزدها و منافع و درآمدهای ما به صورت ثابت است و در هر حالتی دریافت می‌شود و بخشی هم اشتراک در منافع سرمایه‌گذار است؛ بنابراین نه‌تنها منافع ما، تعارض و تضادی با یکدیگر ندارد، بلکه هم‌راستا و هم سو با یکدیگر است. اگر بنده برای سرمایه‌گذار منفعت ایجاد نکنم، نمی‌توانم در درآمد متغیری که معمولا عدد محسوس‌تری هم است، دخیل و از آن منتفع شوم؛ لذا امنیت سرمایه سرمایه‌گذاران با منافع شرکت‌های سبدگردان یا شرکت‌های مدیریت دارایی درهم گره خورده است.

بهشتی روی در انتها بیان کرد: سبدگردان فیروزه یکی از شرکت‌های تابعه گروه مالی فیروزه است و گروه فیروزه به مثابه یک هواپیمای دو موتوره است که یک موتور آن سرمایه‌گذاری و موتور دیگر آن، سرمایه‌پذیری است و این هواپیما تجربه مدیریت بیش از ۲۲ هزار میلیارد تومان دارایی را در کارنامه خود دارد. سبدگردان توسعه فیروزه، قسمت سرمایه‌پذیری را بر عهده دارد و با بهره‌گیری از تجربه مدیران سرمایه‌گذاری ما که در بخش سرمایه‌گذاری فیروزه مشغول به فعالیت هستند، توانسته درخواست‌های متعدد سرمایه‌گذاران با ریسک‌پذیری‌های متفاوت را اجابت کرده و مدیریت سبدهای اختصاصی و صندوق‌های متعدد فیروزه را عهده‌دار شود. گروه مالی فیروزه به ‌واسطه شرکت‌های زیرمجموعه خود، سرمایه‌گذاری‌های متعددی در شرکت‌های بورسی، استارت‌آپی، خصوصی و جسورانه داشته که از این طریق به رشد و توسعه آن‌ها کمک‌های شایانی کرده است. این تجربه اکنون به صورت متمرکز در مجموعه فیروزه وجود دارد و سبدگردان فیروزه نیز به ‌واسطه ابزارهای متعدد مدیریت دارایی که در اختیار دارد، می‌تواند بستر رشد و گسترش شرکت‌ها را فراهم آورد و پس از رشد و گسترش فعالیت مشتریان خود به واسطه سایر شرکت‌های تابعه گروه می‌تواند پاسخگوی نیازهای تامین مالی، ارزش‌گذاری، مشاوره سرمایه‌گذاری، عرضه، پذیرش و… باشد و به‌طور کلی زنجیره بسیار کاملی از خدمات را در اختیار مشتریان خود قرار دهد.

خبرنگار: ابوالفضل علیزاده