جمله بالا دارای بار معنایی و خوانش های متعددی است که تحلیل آن فضای روشنی از وضعیت کشور را تداعی میکند و در آغاز هفته دفاع مقدس نمودار جدیدی از منافع ملی را پیش روی قرار میدهد.
* بار ارزشی مثبت: کلمات “صلح” و “واجب” هر دو بار ارزشی بسیار مثبتی دارند. صلح به عنوان یک آرمان جهانی و “واجب” به عنوان یک عمل پسندیده و ضروری.
* ایجاد حس مسئولیت: استفاده از کلمه “واجب” در مخاطب حس مسئولیت و وظیفهشناسی ایجاد میکند. این جمله میگوید که صلح تنها یک انتخاب نیست، بلکه یک تعهد است.
* جهانشمولی : “صلح” مفهومی جهانشمول است و جمله میتواند “برای ایران” را در راستای منافع ملی قابل درک کند.
* خطاب به حاکمیت: پیامی از سوی جامعه مدنی که به حاکمیت میگوید در شرایط کنونی، اولویت باید برقرارى صلح و آرامش داخلی و کاهش گفتمانهای تهاجمی باشد. تأکید بر “امروز” میتواند اشاره به یک بحران یا تنش جاری داخلی داشته باشد.
* خطاب به مردم: پیامی برای وحدت ملی باشد که از مردم میخواهد برای حفظ تمامیت ارضی و آرامش کشور، از تنشهای قومی، مذهبی یا سیاسی دوری کنند.
* خطاب به جامعه بینالملل: میتواند بیانگر این باشد که ایران خواهان صلح است و از تنشزدایی استقبال میکند.
* خوانشی میهنی : صلح به معنای حفظ تمامیت ارضی و امنیت ملی ایران است.
* خوانشی اخلاقی-دینی: انجام دادن هر کاری که منجر به صلح شود، امروز یک تکلیف شرعی است.
* خوانشی انتقادی-سیاسی: این جمله میتواند یک اعتراض باشد. اعتراض به سیاستهایی که به جای صلح، منجر به جنگ، تنش و تحریم شدهاند. در این خوانش، جمله میگوید: “مسیر فعلی نادرست است؛ مسیر درست، مسیر صلح است”.
جمله “امروز صلح برای ایران واجب است” یک شعار قدرتمند، چندلایه و زمانمند است. این جمله:
فوریت دارد (“امروز”).
اولویت دارد (“صلح”).
تکلیف ایجاد میکند (“واجب است”).
ملی است و نه فردی (“برای ایران”).
این جمله میتواند هم یک دعوت به وحدت باشد، هم یک انتقاد از وضع موجود و هم یک چارچوب فکری برای سیاستگذاری .
گاهی جملاتی کوتاه در عین سادگی چنان قدرتی دارند که اگر همه مردم آن را تکرار کنند میتواند راهی نو و نگاهی جدید را پیش روی کشور قرار دهد .
سیداحمد نبوی
عضو هیات امنای خانه سرباز صلح
